ترکمن سسی :یادداشت دوست جوان مان ناصر توسلی در زمینه تحلیل فضای انتخاباتی آق قلا که در سایت ترکمن سسی و بر خی از سایتهای دیگر منتشر گردید ما را برآن داشت تا از زاویه یادآوری برخی از اصول علمی و اخلاقی در نگارش تحلیل های انتخاباتی برای خودمان و سایر دوستانی که در این عرصه مشغول به فعالیت هستند مطالبی را بیان نماییم.
در مواقعی ممکن است یک فعال سیاسی - اجتماعی با توجه به وقایعی که در پیرامون وی در دنیای واقعی می گذرد در مورد یک مساله دیدگاه و نظر شخصی خود را منتشر نماید.در این شرایط با توجه به اینکه وی به عنوان یک شهروند در مورد مسیر و جریان تحولات و و رویدادها نقطه نظر شخصی خود را بیان نموده است ،هیچ مشکلی وجود ندارد و مطلب منتشر شده را می توان به عنوان یک نقطه نظر شخصی از طرف نویسنده قبول کرد .
اما در پاره ای از موارد یک فرد یک مطلب را به عنوان یک تحلیل در یک فضا منتشر می کند .در این شرایط باید با دقت و وسواس بیشتری به این متن پرداخت .یک تحلیل مجموعه داده های خامی است که بوسیله تحلیل گر ازمنابع مختلف جمع آوری شده و با محوریت یک مسیر مشترک در یک متن پیاده می گردد.
در نگارش یک تحلیل باید مسائل و اصول راهبردی زیر مورد توجه قرار گیرد:
1- خالی از ذهن بودن تحلیل گر درزمان شروع جمع آوری داده ها :این کار از جهت حرفه ای بسیار سخت است و با توجه به گرایشهای سیاسی و اجتماعی افراد مشکل بوده و نیازمند ممارست زیاد است .اما در هر شرایط جزو اصولی است که در صورت اجرای آن ، تحلیل گر را به سمت عدالت در تحلیل پیش سوق می دهد.این اصل را در روش تحقیق دوری از پیش داوری در تحقیق می گویند.عدم رعایت این اصل باعث می شود که تحلیل گر به لطایف الحیل مسیر تحلیل رابه سمت دلخواه خود سوق دهد نه سمت و سوی واقعی آن .
2- بررسی همه جنبه های موثر در موضوع تحلیل :برخی از مواقع پژوهشگران بدون توجه به همه ابعاد یک موضوع صرفا بر جنبه خاصی از متغییرها و عوامل موثر تکیه کرده واز موضوع مورد بررسی استخراج نتیجه می نمایند.در این شرایط تلاش می گردد برخی از عوامل بزرگ نمایی شده ،برخی دیگر ناچیز و یا حتی نادیده انگاشته شوند.
3- اجتناب از تاثیر حب و بغض های شخصی در نتیجه تحلیل :یکی از پیش نیازهای مهم دیگر در نگارش یک تحلیل تلاش افراد برای جلوگیری از تاثیر نگرشهای سیاسی و اجتماعی شان بر فرایند و نتیجه گیری تحلیل است .این کار نیر بسیار سخت بوده و نیازمند این است که فرد محقق در زمان نگارش تحلیل در فضایی دور از علقه های خود به قلم فرسایی بپردازد .کاری که بسیار مشکل اما امکان پذیر است .
در کنار سه اصل راهبردی فوق باید اصول دیگری نیز در نگارش یک تحلیل مورد توجه قرار گیرد .اصولی مانند صداقت در قلم ،شیوایی و شفافیت مباحث بیان شده و اجتناب از دامن زدن به حاشیه ها و شایعاتی که در فضای جامعه وجود دارد .
بررسی سطحی و گذرای یادداشت دوست جوان مان آقای ناصر توسلی در رابطه با فضای انتخاباتی آق قلا، به راحتی این برداشت را منتقل می کند که این نویسنده پر تلاش ترکمن به خوبی نتوانسته است از تاثیر برخی از پیش داوریها و علقه های سیاسی خود در تحلیل انتخاباتی شان جلوگیری نمایند.
ما قصد ورود در مصادیق ریز این ادعای خود را نداریم .اما بر این باور هستیم که ایشان در ارزیابی های خود از فضای جامعه در منطقه آق قلا بر اساس برداشت و نگاه شخصی خود و برخی از دوستان نزدیک شان از اقبال عمومی نسبت به کاندیداها قضاوت کرده و این قضاوت را به عنوان واقعیت موجودبه مخاطب منتقل نموده اند .
یکی از ایراداتی که آقای توسلی در مورد برخی از کاندیداها ذکر کرده اند این است که برخی از آنها با اقشار سنتی و برخی دیگر با اقشار جوان و مدرن جامعه ارتباط مناسبی ندارند .در این زمینه باید گفت که در برخی از مواقع ممکن است یک تحلیل گر نیز در همین مسیر گرفتار آید .
به عبارت ساده تریک تحلیل گر هم ممکن است با توجه به شناخت و نگاه محدود خود از بخشی از جامعه این شناخت را به عنوان نمادی از کل جامعه به مخاطب القاء نماید .در این شرایط متن خروجی یک تحلیل نیست ،بلکه تلاشی برای القاء یک برداشت است .
نگرش جناحی و تاثیر پر رنگ این نگرش بر ارزیابی نویسنده از جایگاه کاندیداها یکی دیگر از آسیبهای مشهود دراین یادداشت است .در این زمینه نویسنده تلاش داشته است با ارائه برخی از زمینه های انتزاعی شرایط سه کاندیدی که به جریان اصلاحات نزدیک تر هستنند رامطلوب ترازسایر کاندیداها معرفی نماید .
در این زمینه ما با بسیاری از افرادی که از سالهای دور در فضای انتخاباتی آق قلا درحال فعالیت هستند هم صحبت شدیم غالب این افراد مطالب بیان شده را دور از واقعیت می دانستند .
البته ذکر این نکته هم ضروری است که نگارش تحلیلی به دور از فضای وابستگی های معمول نویسنده کاری بسیار مشکل است و ما هم ادعا نداریم در همه موارد توانایی رعایت این اصل را داریم اما تلاش می کنیم در این مسیر به عنوان یکی از ضرورتهای حیاتی تحلیل علمی و کارشناسانه حرکت کنیم .
دیدگاه‌ها