ترکمن سسی - امان محمد خوجملی در نهمین بخش از یادداشت های خود از چادرهای فرهنگی ادبی آق توقای ، خوانندگان برتر مراسم مختوم قلی فراغی را سوژه یادداشت خود کرد.
انسانها ذاتاً دنبال شادی، لذت، حلاوت و کامجویی هستند و از آن گریز و گزیری نیست.
هنرمندان موسیقی و بخشیها و خوانندگان و نوازندگان سلاطین بلامنازع این عرصه هستند. عامل و متغیر اصلی این شادیها نیز شاعران هستند. اگر شاعران نباشند خودِ بخشیها و نوازندگان کاره ای نیستند. مانند نیاز قلم به کاغذ برای نوشتن است یا نیاز بذر به زمین برای کاشتن. شاعران همان کاغذ و زمین هستند و بخشیها و نوازندگان هم قلم و بذر. هر دو مکمل یکدیگر هستند. وقتی یکی نباشد آن دیگری هم نخواهد بود.
وقتی شعری سروده شود از دست شاعر خارج می شود فضای فرهنگی و هنری را می شکافد راه خود را پیدا می کند. آن موقع متغیر اصلی بخشیها و نوازندگان می شوند. از این به بعد است که سئوال ایجاد می شود که کدام بخشی بهتر می خواند؟ کدام بخشی صدایش خوش و دلنشین است؟ کدام ترانه خوب است؟ یا فلان آواز را کدام بخشی بهتر می خواند؟ یا فلان آواز از کدام راه با چه سبک و سیاقی خوانده شود حلاوت و شیرینی اش بهتر و بیشتر است؟ اخل یولی؟ (راه اخل؟)، دامنه یولی؟(راه دامنه؟)، حیوه یولی؟(راه حیوه؟) اینها تقسیم بندیهای درون شادیها هستند. خلاصه در این مرحله کسی نمی گوید شاعر چه سروده است؟
برای بهتر خواندن علاوه بر صدای خوش تسلط کافی بر شعر نیز لازم است هر چه بخشی بر حفظ شعر مسلط تر باشد اعتماد به نفس او برای خواندن هم بیشتر می شود. بخشی های قدیمی که حدود سی چهل سال تجربه دارند در حفظ کلام شعر مشکلی ندارند و راحت می خوانند چون وقتی شعر زیاد تکرار شود در مغز انسان حک و خود بخود در زبان جاری می شود.
برای انتخاب بخشی برتر من همه چادرها را نگشتم بیشتر در چادر بندر ترکمن و گنبد نشستم. بیشتر از چهار بخشی خوشم آمد عبدالرحمان پراخی و حالت سعادتی و پسرش امین سعادتی و گروه مناف ارازنیا از یانبولاق. اما بعضی از دوستان انه بردی وجدانی و صالخ تکه و ایمان آتا را انتخاب کردند. بعضی بچه های چادر آق قلا مانند ابراهیم عدلی و عثمان سقر و خالق توماچ و مرد قره داغلی و... را انتخاب کردند.
خلاصه این انتخابها به ذوق و سلیقه انسانها بستگی دارد. هر کس از یکی خوشش می آید. آن زمان که خط کشی و خوب و بد کردن تابع ذوق و سلیقه باشد انتخاب و گزینش بسیار مشکل می شود. موسیقی و بخشی ها را به تنها چیزی که می شود تشبیه کرد عسل زنبور عسل است. عسلها همه شیرین هستند ما عسل تلخ نداریم. منتها تفاوت در تغذیه زنبور عسل است از چه گلی تغذیه می کند. مهم این است بخشی از کدام راه می خواند و ما کدام راه را دوست داریم؟
همه بخشی ها و نوازندگان و شاعران با حضور خود هنر خویش را به مردم تقدیم کردند عمرشان دراز و همیشه کامشان شیرین باشند. در نهایت برایم ثابت شد که ظرایف عالم هنر بس فراوان است و قضاوت و داوری این عرصه کار ما نیست کار متخصصان این رشته است که به تمام فوت و فن آن وارد هستند. بهترین کار برای ما تماشا کردن و لذت بردن است و بس.
- نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- نظرات حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های اسلامی منتشر نمی‌شود.
- نظرات بعد از ویرایش ارسال می‌شود.