ترکمن سسی – دکتر عبدالرحیم قاضی – فرصتی دست داد تا روز دوشنبه هفتم فروردین ۱۴۰۲ در یک هوای بسیار مطلوب و بهاری، بازدیدی از بناهای تاریخی کوموش تپه (گمیشان، کوموش دفه، گوموش تپه) بر کرانه دریای خزر داشته باشیم.
این خانه ها که اغلب در دو طبقه ساخته شده اند، دارای معماری روسی و از چوب های وارداتی از روسیه ساخته شده و دارای قدمت بیش از صد سال و مربوط به دوره قاجار می باشند. این بناها با توجه به مصالح بکار رفته، بسیار در برابر رطوبت و زمین لرزه، مقاوم می باشند.
یکی از رفیع‌ترین بناهای تاریخی شهر، خانه شیرمحمدی است که قدمت آن به اواخر دوره قاجاریه می‌رسد. (تصاویر یک تا شش) این بنا در سه طبقه و با مصالح آجر، گچ و چوب و با سقف شیروانی حلبی ساخته شده است.
آجرهای این بنا از آجرهای دیوار تاریخی جرجان (قزل آلان) ساخته شده و با توجه به ارتفاع زیاد بنا و قرار گرفتن در مرکز شهر، چشم انداز زیبایی از شهرستان کوموش تپه را می توان مشاهده کرد. در هر طبقه چهار اتاق با کف پوش و پنجره‌های چوبی بوده و فضای داخلی اتاق‌ها هم دارای راهروی مرکزی و راه پله چوبی است.
حیاط نسبتا بزرگ این بنا، دارای باغ انار بود که با وجود آلاچیق سنتی ترکمنی و تاب های بسیار بزرگ، زیبایی دو چندانی ایجاد می کرد.
اولین موتور برق شهر و همچنین آسیاب بزرگی که در گوشه حیاط قرار دارد نظرها را به خود جلب می کند. ظاهرا در جنگ جهانی دوم و در حمله روس ها به این منطقه، از این ساختمان به عنوان ساختمان بهداری روس ها استفاده شده است. (سال های ۱۹۳۸ تا ۱۹۴۵ میلادی).
یکی از بناهای تاریخی و با ارزش کوموش دفه، خانه تاریخی خوزینی ها است. (تصاویر هفت تا ده) این خانه از آثار قدیمی شهر کوموش دفه بوده و در دوران قاجار بنا شده است. خانه خوزینی ها در دو طبقه و با مصالح چوبی ساخته شده و دارای تراس چوبی است که دور تا دور هر طبقه را فرا گرفته و در فاصله‌های نزدیک هم ستون‌های چوبی استفاده شده است.
هر طبقه این خانه تاریخی دارای چهار اتاق جدا از هم بوده و مسیر دسترسی اتاق‌ها به صورت راهروی عمود بر هم است که جهت شرقی غربی و شمالی جنوبی دارد.
خیابان های سنگ فرش مقابل این بناها ، بر زیبایی بنا می افزود. از زیبایی ها و جاذبه های دیگر کوموش تپه ، علاوه بر ساحل دریای خزر ، می توان به تالاب بین المللی گمیشان ، بیش از شصت خانه قدیمی شهر ، گل فشان نفتیلجه ، تپه باستانی قارنی یاریق و دیوار تاریخی جرجان اشاره کرد.
در رابطه با باستان شناسی زیر دریا که امتداد دیوار تاریخی جرجان در دریای خزر می باشد مقاله ای [1] توسط اینجانب ترجمه و در نشریه تخصصی تاریخ و پژوهش به چاپ رسید.
منبع یک: نشریه تخصصی تاریخ و پژوهش ، شماره 17 ، بهار 1399
https://turkmensesi.net/%D8%AE%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D9%88%D8%B4%DB%8C/12517-%DA%AF%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B4-%D8%AA%D9%BE%D9%87-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1.html#sigProIde7817c798e
دیدگاه‌ها