برنامه مدرن ترکمنستان برای بهبود وضعیت کشاورزی

ترکمن سسی - برنامه ملی توسعه اجتماعی-اقتصادی ترکمنستان در سال های 2025-2022" که در سال گذشته تصویب شد، رویکردی مدرن برای بهبود حوزه کشاورزی را نشان داد.

 در چارچوب اجرای آن و همچنین برنامه ملی روستایی، شرایطی در تمام مناطق کشور فراهم شده تا ظرفیت تولید شرکت های صنایع غذایی، دامی، گوشتی و لبنی افزایش یابد.
پرتال دولت ترکمنستان در خصوص برنامه مدرن این کشور در حوزه کشاورزی مطالبی منتشر کرده که بخش هایی از آن را در زیر می خوانید:
فرصت‌های موجود برای تبدیل حوزه کشاورزی به بخش بسیار سودآور اقتصاد بطور موثر مورد استفاده قرار می‌گیرد و اقدامات مناسبی برای بهبود چارچوب قانونی در این راستا انجام می‌شود. در همین حال، انگیزه قدرتمندی به تولید انواع مختلف محصولات سازگار با محیط زیست داده شده و پتانسیل صادراتی مجتمع کشاورزی و صنعتی افزایش یافته است. لازم به ذکر است که نقطه عطف توسعه بخش کشاورزی کشور در سال 2022، نشست مصلحت دولت بود که به سی و یکمین سالگرد استقلال ترکمنستان اختصاص داشت و در آن رئیس دولت وظایف این حوزه را در آینده نزدیک تشریح کرد.
رئیس جمهور سردار بردی محمداف تاکید کرد که به لطف دستاوردهای علمی و فناوری پیشرفته و ترکیب بهترین شیوه‌های جهانی در این حوزه، نتایج دلگرم کننده ای به دست آمده و بر اساس برنامه ملی روستایی، روستاها و شهرک‌های جدید، مجتمع‌های مدرن دامپروری، سیلوها، گلخانه‌ها، شرکت‌های تولید مواد غذایی، سردخانه‌های بزرگ و تاسیسات تصفیه آب در ولایات ساخته شده است.
به طور کلی در مجتمع کشت و صنعت، نرخ رشد حجم تولید در 11 ماهه سال 2022 نسبت به مدت مشابه سال قبل 104.1 درصد بوده است. در همین رابطه، این شاخص برای وزارت کشاورزی و حفاظت از محیط زیست 104 درصد، برای کمیته دولتی منابع آب 104.8 درصد و برای انجمن دولتی «اسب ترکمن» 105.1 درصد بوده است. برنامه جذب سرمایه گذاری نیز به میزان 179.9 درصد محقق شده است. همچنین نرخ رشد تولید سبزیجات 115.3 درصد، صیفی جات 109.3 درصد، میوه جات 109 درصد، گندم و غلات 105.2 درصد بوده است.
در سال گذشته که مزین به شعار «عصر مردم با آرکاداغ» بود، بیش از یک میلیون و 500 هزار تن گندم تولید شد. کشاورزان کاشت گندم زمستانه را طبق برنامه به پایان رساندند، لذا شرایط خوبی برای برداشت محصول آینده ایجاد کردند. چند سالی است که ترکمنستان قادر به صادرات غلات مازاد است که از نقطه نظر توسعه مستمر کشور حائز اهمیت است.
امروزه در تمامی ولایات کشور در کنار گندم و پنبه، کشت سیب زمینی، چغندر، برنج، سایر سبزیجات، حبوبات و صیفی جات نیز رونق دارد و باغات و تاکستان‌های جدید در حال احداث است. همه این موارد مستلزم افزایش مداوم سطح تجهیزات فنی حوزه کشاورزی صنعتی است. سطح بالای مکانیزاسیون و اتوماسیون کار یکی از جنبه‌های کلیدی بهبود کارایی تولید در کشاورزی است. گام‌های هدفمند در این زمینه، موجب ارتقای اعتبار تخصص‌های کاری در روستا، جذب نیروی جوان و بهبود اشتغال شده است.
شایان ذکر است، مسائل مربوط به مهندسی و پشتیبانی فنی مجتمع کشت و صنعت با اتکای بر رویکردی نوآورانه مرتفع می‌گردد، لذا، تجهیزات آخرین مدلی که خریداری می‌شود، به بهترین وجه با شرایط خاک و آب و هوای بومی سازگار است. تجربه خوبی در تجهیز حوزه کشاورزی به ماشین آلات و تجهیزات با کارایی بالا، از جمله کمباین‌های گندم و پنبه از تولید کنندگان پیشروی جهان به دست آمده است. به عنوان مثال می‌توان از شرکت های «John Deere» و «CLAAS» نام برد که شرکای قدیمی و قابل اعتماد کشور هستند.

قابل توجه است که نمایندگان بخش خصوصی اقتصاد به طور فعال در تجارت کشاورزی، اجرای برنامه‌های دولتی برای تولید محصولات جایگزین واردات و افزایش حجم صادرات محصولات داخلی مشارکت می‌کنند. استفاده از اشکال جدید سازمانی و قانونی در این حوزه مطابق با تجربیات بین المللی، مقتضیات زمان و ویژگی‌های ملی فرصت های گسترده ای را برای توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط باز کرده است. در هر ولایت با مشارکت کارآفرینان مجتمع های بزرگی با چرخه کامل تولید ساخته شده و همچنان این روند ادامه دارد.
کشاورزان و انجمن‌های کشاورزی که حق حل مستقل مسائل مربوط به فعالیت های اقتصادی را دریافت کرده اند و کارآفرینانی که با راه اندازی کسب و کار خود، به تولید و فرآوری محصولات کشاورزی، ذخیره سازی، حمل و نقل و فروش آنها مشغول هستند، کمک زیادی به اشباع بازارهای داخلی از مواد غذایی می‌کنند. به عنوان نمونه می‌توان به شرکت های فعال در ناحیه گوک تپه برای تولید محصولات کنسرو شده، از جمله انواع مربا، آب میوه، کمپوت، انواع ترشیجات و غیره اشاره نمود.
فعال سازی تجارت کشاورزی تا حد زیادی با وام های ترجیحی بانکی ارائه شده به انجمن‌های کشاورزی، شرکت های سهامی‌کشاورزی، موسسات تحقیقاتی، کشاورزان، کارآفرینان خصوصی و سایر تولیدکنندگان محصولات کشاورزی تسهیل شده است. امروزه کشور تجربه زیادی در کشاورزی آبی اندوخته و پروژه‌های بزرگ مدیریت آب، برنامه احیای حاصلخیزی خاک و توسعه مناطق بکر جدید در حال اجرا است.
علاوه بر این موارد، صنایع شیمیایی که تولید محصولات زراعی را با کودهای معدنی فراهم می‌کند، به سرعت در حال توسعه است. فناوری‌های مدرن و پیشرفت های علمی‌که به طور گسترده بکار گرفته می‌شوند همراه با قرن‌ها تجربه استفاده از زمین توسط نیاکان مان، به پایه ای محکم برای افزایش پتانسیل کشاورزی تبدیل شده است. در حال حاضر از مجتمع کشت و صنعت در ترکمنستان حمایت دولتی بعمل می آید، که از جمله عناصر مهم آن می‌توان به سرمایه گذاری در نوسازی زیرساخت ها، بازتجهیز فنی حوزه مذکور و صنایع خدماتی از جمله ساخت شرکت های فرآوری محصولات کشاورزی و کارخانه‌های تولید کودهای معدنی اشاره کرد.
شاهد گویای این امر، احداث کارخانه تولید کودهای فسفاته در ترکمن آباد، کارخانه‌های «تجن کاربامید»، «ماری کاربامید»، «ماری ازت» و «قره بغاز سولفات» و همچنین «مجتمع معدنی پتاس گارلیک» است. تا به امروز، وظایف نوسازی فنی و فناوری کشاورزی با در نظر گرفتن مفهوم توسعه اقتصاد دیجیتال در ترکمنستان با اتکای بر رویکرد نوآورانه انجام شده است.
همانطور که سردار بردی محمدوف در سخنرانی خود در نشست مصلحت دولت اشاره کرد، یک پلتفرم تحلیلی در حوزه کشاورزی برای پایگاه داده دیجیتال کاداستر زمین و پیش بینی خطرات مرتبط با تغییرات اقلیمی ایجاد خواهد شد و فناوری‌های هوشمند وارد حوزه کشاورزی و دامپروری می‌شود.
بر اساس اهداف راهبردی کشور، موسسات تحقیقاتی زمینه ساز توسعه علم محور کشاورزی در مواردی نظیر بهبود فرایند دامداری، افزایش تعداد دام و طیور، گسترش فعالیت های اصلاح نژادی، افزایش بهره وری و بکارگیری فناوری‌های صرفه جویانه در مصرف آب خواهند بود. مرحله جدید اصلاحات چند سطحی، نوسازی همه جانبه و تنوع بخشی به تمام بخش های اقتصاد ملی، از جمله حوزه کشاورزی، با تصویب برنامه توسعه اجتماعی- اقتصادی ترکمنستان برای سال های 2025-2019 آغاز شد. در همین راستا، در سیاست کشاورزی دولت به طور خاص برخی از مسائل مربوط به بهبود سیستم مدیریت، دیجیتالی شدن کشاورزی و تقویت موقعیت بخش خصوصی اجرا شده است.
به این ترتیب، رئیس جمهور ترکمنستان در 23 دسامبر فرمانی مبنی بر اعطای زمین برای استفاده موسسات و شرکت های دولتی را امضا کرد. این سند با هدف ارتقای کارایی حوزه کشاورزی و افزایش تولید محصولات مختلف کشاورزی تدوین شده است. به منظور ایجاد فراوانی مواد غذایی، توجه ویژه ای به مطالعه و اجرای تجربیات بروز جهانی و گسترش همکاری‌های بین المللی در این زمینه می‌شود. در همین رابطه، مشارکت ترکمنستان با سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در زمینه‌هایی مانند توسعه پایدار حوزه کشاورزی، امنیت غذایی و حفاظت از محیط زیست در حال تقویت شدن است.

با اهمیت دادن به تشدید تعامل با فائو، ترکمنستان آمادگی دارد تجربیات مثبت خود را در اجرای اصلاحات اساسی در کشاورزی از جمله اقدامات همه جانبه برای به حداکثر رساندن پتانسیل مجتمع کشت و صنعت، حمایت از تولیدکنندگان کشاورزی، تضمین امنیت مواد غذایی، تولید مواد غذایی با کیفیت بالا و بهبود استانداردهای زندگی مردم به اشتراک بگذارد. بخش کشاورزی برای توسعه اقتصاد ملی بسیار مهم است، زیرا مواد اولیه صنعت را تامین می‌کند، فراوانی مواد غذایی را در کشور فراهم می‌کند و می‌تواند به عنوان محرکی برای رشد کل مجموعه اقتصادی ملی باشد.
پنبه‌کاری یکی از شاخه‌های مهم مجموعه کشت و صنعت است که سهم بسزایی در اجرای برنامه‌های ملی در زمینه جایگزینی واردات و گسترش فرصت‌های صادراتی اقتصاد دارد. علاوه بر این، دانشمندان ترکمن و کارکنان مراکز تحقیقاتی دانشگاه‌های کشاورزی که وظایف آنها شامل اصلاح و تولید بذر، بهبود تکنیک‌های کشت محصولات مختلف و آزمایش فناوری‌های نوآورانه در احیای اراضی است، نقش مهمی در این امر ایفا می‌کنند.
معیارهای کلیدی تعیین شده توسط کارشناسان داخلی در گونه‌های کشت شده پنبه عبارتند از: جوانه زنی خوب در شرایط اقلیمی‌بومی، عملکرد بالا، استحکام، طول و خلوص الیاف. در چارچوب سیاست دولت برای حمایت و تشویق کارآفرینی در روستاها، اهمیت ویژه‌ای نیز به توسعه نوغان کاری که یکی از حرفه‌های اصیل ملی است، داده می‌شود. طی قرن‌ها، استادان "نخ نقره ای" سنت های ملی ابریشم بافی را از نسلی به نسل دیگر منتقل کرده و اسرار بافت پارچه‌ها و فرش های شگفت انگیز را به نسل حاضر رسانده اند.

در ولایات، توتستان‌ها هر ساله در حال گسترش است، این درختان که در امتداد محیط زمین کاشته می‌شوند به خوبی از محصولات در برابر باد محافظت کرده و به تقویت حاشیه کانال های آبیاری کمک می‌کنند. گلخانه‌ها نیز نقش مهمی در حفظ وفور مواد غذایی در کشور، تامین سبزیجات تازه در تمام طول سال و ایجاد فرصت های شغلی جدید دارند.
کشت سبزیجات، باغداری، پرورش انگور و صیفی جات، زنبورداری و سایر بخش های مجتمع کشاورزی صنعتی به طور فعال در حال توسعه هستند. تولیدکنندگان خصوصی بخش کشاورزی ترکمنستان سهم قابل توجهی در اشباع بازار داخلی از مواد غذایی دارند. از جمله اهداف کلیدی استراتژی زیست محیطی که به طور مداوم در سرزمین مادری اجرا می‌شود، تضمین نرخ رشد اقتصادی از طریق استفاده کارآمد و منطقی از منابع طبیعی، ایجاد شرایط مطلوب زندگی برای جمعیت و تحکیم تلاش های بین المللی برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار است.
ترکمنستان با اتخاذ موضعی فعال در حل مسائل مبرم عصر حاضر، خواهان تعمیق و گسترش مشارکت مثمر ثمر بویژه در قالب سازمان ملل با بنیاد بین المللی نجات دریاچه آرال و سایر سازمان‌ها و ساختارهای معتبر است. این امر، هدف ابتکارات اعلام شده توسط ترکمنستان در کنفرانس سازمان ملل متحد در مورد توسعه پایدار "ریو + 20"، اجلاس سران سازمان ملل در مورد توسعه پایدار برای دوره پس از 2015، که در چارچوب هفتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل برگزار شد، هفتمین مجمع جهانی آب و امثالهم بوده است. موضع ترکمنستان در حل مشکلات آب و انرژی، اصولی و منسجم است. این را چهارمین اجلاس آب آسیا و اقیانوسیه (APWS) که به صورت آنلاین در 23 آوریل 2022 برگزار شد، به خوبی نشان داد.
 
 
سردار بردی محمداف رئیس جمهور ترکمنستان در سخنرانی خود در این اجلاس خاطرنشان کرد: قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد تحت عنوان "همکاری بین سازمان ملل متحد و بنیاد بین المللی نجات دریاچه آرال" که توسط کشورمان تهیه شده و با همکاری 19 کشور به تصویب رسید، ابزار مهمی‌برای اجرای طرح ها در بخش آب برای آسیای مرکزی می‌باشد.
دیپلماسی آب که به عنوان یکی از اولویت های سیاست خارجی کشور برجسته شده، نه تنها مستلزم مشارکت بلندمدت در این حوزه حیاتی است، بلکه نیامند توسعه مستقیم بهترین شیوه‌های بومی است که اثربخشی آن می‌تواند به نفع همه بشریت باشد. فناوری‌های مدرن و پیشرفته از نقطه نظر زیست محیطی در حال بکارگیری در بخش آب هستند و اقداماتی برای افزایش اثربخشی کنترل بر استفاده منطقی از منابع آبی انجام می‌شود.
در این زمینه، اجرای پروژه بزرگ ملی ایجاد دریاچه مصنوعی منحصر بفرد "Altyn asyr" در صحرای قره قوم از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ساخت این ذخیره گاه مصنوعی و در واقع سازه هیدرولیک پیچیده، فرصتی را برای حل موفقیت آمیز مسائل زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی فراهم می‌کند و به طور موثر در جهت تضمین رفاه طولانی مدت زیست محیطی هم در ترکمنستان و هم در کل آسیای مرکزی عمل خواهد نمود.
بین اقدامات سنجیده در رابطه با مصرف آب و سطح تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی رابطه آشکاری وجود دارد. از سوی دیگر، فعالیت‌های زیست‌محیطی که در ترکمنستان انجام می‌شود، عامل مهمی در رشد اقتصاد ملی و همچنین مبنایی برای گذار به یک مدل اساساً جدید مدیریت زیست‌محیطی در کل اقتصاد ملی به شمار می رود. برنامه جنگل کاری و ایجاد فضای سبز که کل کشور را از کوهپایه‌های کوپتداغ تا سواحل خزر در برگرفته، دست کمی از سایر پروژه‌های بزرگ کشور ندارد. جنگل های جوانی که در اطراف عشق آباد و در مناطق دیگر گسترده شده اند نه تنها چشم نواز و دل انگیز هستند، بلکه تبدیل به "زیستگاه" بسیاری از گونه‌های جانوری می‌شوند. این جنگل‌های مصنوعی از فرسایش خاک جلوگیری کرده، آب را حفظ می‌کنند و ریزاقلیم را بهبود می‌بخشند.
پویش های ملی درختکاری که هر ساله برگزار می‌گردد، اهمیت زیست محیطی، اجتماعی، میهن پرستانه و مدنی زیادی پیدا کرده است. مراسم درختکاری نه تنها به نمادی از کار الهام‌بخش هموطنان تبدیل شده، بلکه شاهد دیگری بر اشتیاق بالای مردم ترکمن در اجرای ابتکارات خلاقانه سردار بردی محمداف رئیس دولت می‌باشد. یکی از رویدادهای مهم سال گذشته، سمینار زیست محیطی بزرگی بود که برای ثبت در کتاب رکوردهای گینس نامزد شده است.
قابل ذکر است که در ترکمنستان چارچوب قانونی و حقوقی تنظیم کننده این حوزه شکل گرفته و به طور سیستماتیک در حال بهبود است. همچنین کارهای زیادی برای حفظ تنوع زیستی و مناظر طبیعی، ایجاد مناطق وسیع جنگلی و پارکی جدید و ترویج " اقتصاد سبز و دیپلماسی محیط زیست در دست انجام می‌باشد. در همین راستا، اهمیت زیادی به بهبود فرهنگ زیست محیطی جامعه داده شده است. اجرای برنامه عظیم ایجاد فضای سبز و جنگل کاری که در ترکمنستان راه اندازی شده نیز کمکی ملموس به کارزار جهانی مبارزه با اثرات منفی تغییرات اقلیمی است.
در حال حاضر، مدیریت زیست محیطی مسئولانه تنها راه توسعه پایدار کشورها است و جامعه بین المللی با ترویج ابتکارات زیست محیطی در سطح جهانی خواستار این امر است. ترکمنستان به لطف سیاست رئیس جمهور سردار بردی محمداف در زمینه محیط زیست، و با افزودن بر تجربه ارزشمند خود که هدف آن حل معضلات جهانی زمان ما است، بستری قابل اعتماد برای همکاری بین المللی ایجاد کرده است.

نوشتن دیدگاه