امان محمد خوجملی: یکی از موضوعاتی که ذهن افراد را اشغال می کند شخصیتهای محبوب دینی است که مردم آنها را بدون چون و چرا پرستش واعتقاد قلبی پیدا می کنند.
آن شخص محبوب وقتی چیزی گفت مورد قبول واقع می شود اما همان حرف را یک فرد دیگری بگوید قبول نمی کنند،در صورتیکه حرف گفته شده یکی است.
از یکی پذیرفته می شود از دیگری نه. چرا؟ چون برای مردم عادی گوینده سخن مهم است نه سخن گفته شده. در صورتیکه اصل این است هر کس سخنی گفت از او دلیل مطالبه شود و سخن بدون دلیل در مورد دین فقط از پیامبران پذیرفته است چون پیامبر خودش دلیل می باشد. اما کسانیکه بیشتر فلسفه و جامعه شناسی خوانده اند اهل چون و چرا و دنبال دلیل و استدلال می باشند.
دیدگاه من در مورد شخصیتهای محبوب از این منظر است و گرنه من با آنها هیچ مشکلی ندارم و محبوبیت آنها هم برای من هیچگونه ضرری ندارد. مشکل من با افرادی است که راه را اشتباه می روند به جای حقیقت پرستی شخصیت پرستی را در پیش گرفته اند.
اصل این است که افراد با حقیقت سنجیده شوند نه حقیقت با افراد. اگر امر دایر شود بین یک شخص محبوب و حقیقت کدام باید بر گزیده شود؟ جواب قطعی حقیقت می باشد. چون ترازوی واقعی حقیقت می باشد نه شخصیت محبوب. اگر یک روزی در مورد زندگی آنها مسئله ای پیدا شود که به محبوبیت او خدشه وارد کند آیا ما حاضریم از ادعای خود عقب نشینی کنیم؟ اگر انسان حقیقت طلب باشد به این کار تن می دهد اگر شخصیت پرست باشد نه. البته این یک مثال بود نه اینکه آنها در زندگی شان مشکل داشته اند.
اصل این است ما با فرهنگ شخصیت پرستی مبارزه بکنیم و فرهنگ و اعتقادات جامعه را به حقیقت طلبی و عدالت طلبی سوق دهیم. باید به مردم با شهامت و شجاعت و بدون رو دربایستی نشان دهیم قطب نما و ترازو این است نه آن. روشنفکر باید عادت های غلط جامعه را به موقع گوشزد کند و خطرات احتمالی را که باعث عقب ماندگی جامعه می شود یاد آوری کند. اگر روشنفکر در مقابل فشارهای عوام تسلیم شود به رسالت خود عمل نکرده است. وظیفه روشنفکر است مانند شمع بسوزد و در تاریکی راه را نشان دهد. روشنفکر باید یک قدم از مردمش جلوتر باشد و با مفاهیمی که خود را در ظاهر مقدس نشان می دهد و در اصل مقدس نیست مبارزه کند.روشنفکر زمانی روشنفکر است که عیب امروز جامعه را یک سال جلوتر تشخیص دهد. عیب حاکمان و محکومان وعیب درویش و توانگر را در حد توان با درایت و تدبیر بیان کند تا جامعه از آفت آن در امان بماند.روشنفکر باید بتواند تغییرمثبت ایجاد کند اگر نتواند دیگر او روشنفکر نیست یا راه را بلد نیست. برای روشنفکر هیچ ارزشی بالاتر از حقیقت و عدالت و اخلاق نیست اگر ضرورت ایجاب کند می تواند مصلحت را هم به آن بیفزاید،اما نمی تواند بخاطررعایت مصلحت حقیقت و عدالت را برای همیشه قربانی کند.چون برای یک جامعه مطلوب معیار حقیقت و عدالت است.
مقدسات استعداد آلوده شدن به خرافات را دارد چون خرافات همیشه خود را در لباس مقدسات پنهان می کند و خود را مقدس نشان می هد و در اینجا وظیفه روشنفکر است که وارد شود و خرافات را از مقدسات جدا و وزن خالص هر کدام را نشان دهد. وظیفه ی روشنفکر تا زنده است پالایش روح و روان جامعه از بدی ها و کجی ها و ناراستی هاست.زندگی روشنفکر باید پیامبر گونه باشد به خاطر مردم نباید برای خودش چیزی مطالبه بکند. عسرت تنگدستی زندگی بسیارساده و معمولی با دسترنج خود زندگی کردن جزء لاینفک ویژگی روشنفکری است و گرنه مردم حرف روشنفکران را باور نخواهند کرد.نفاق و دورویی هر گز نمی تواند به زندگی یک روشنفکر وارد شود چون در آن صورت پایه های روشنفکری ویران خواهد شد.
شخصیت پرستی ناشی از فقر فرهنگی و اندیشه و تفکر است. یک آدم با شخصیت هرگز اخلاق،عدالت و حقیقت را قربانی یک شخص هر چند محبوب نخواهد کرد.روشنفکر باید روی مسائلی باید انگشت بگذارد که وقتی حل شد باعث گشایش در زندگی مردم شود.روشنفکر باید سد شکن باشد از مسائلی که دیگران از وارد شدن به آن هراس دارند وارد شود. ترس از تغییر را از دل مردم و عوام بزداید. باید یادمان باشد خداوند هیچکس را به خاطر عدالت طلبی و حقیقت پرستی و اخلاق منشی مجازات نخواهد کرد.
دیدگاه‌ها