ترکمن سسی - ناصر اونق غراوی - استاد فقید ارازمحمد باخوشی سال ۱۳۲۸ در روستای خوجه یاپاقی از توابع کلاله دیار ادب و فرهنگ و مهمان نواز به دنیا آمدندو پس از هشت دهه فعالیت هنری سال ۱۴۰۱فوت کردند .
رسید باخوشی ز راه آسمانی
چنان کبکی به کهسار جوانی
چنان می خواند و می زد با دوتارش
که می داد از دل و دلبر نشانی
صدای سوزناک و دلنشین دوتار استاد باخوشی چون گوهری بود که راه عقل و دین و دل و اخلاق را نشان میداد و زخمه تارش همه تکرار عشق و اسرار عشاق بود.
پدر ایشان حاج آدینه محمد و مادراستاد حاج طاقانگل دایزه هستند و سه برادر و دو خواهر و نه فرزند دارند که در دولتی اوجاق استاد ادامه دهنده راه ایشان هستند .
استاد باخوشی هنرمندی صاحب سبک بودند و هیچ تقلیدی از خوانندگان دیگر نکردند و آهنگ های استاد قابل تقلید هم نیست و طی هشت دهه فعالیت چندین آهنگ(بولارمی ,دویه لر,آمان می,یاری بولماسا,آتامنگزار,دیدم دیدی,زحمت,دوربینی,ماناگاراشین,نامه سن.دونین.جیگی جیکی...) ابداع کردند.
استاد از سن چهارده سالگی شروع به نواختن دوتار کردند و اولین استادشون خواهر زاده پدرشان (قنجیل آقا)بودند که همیشه باور داشتند استعداد موسیقی در خون و رگ و روان و جسم استاد نهفته است (حق دان اچن,خلق دان اچن دال الله جان پای بربدر)
خلیفه دینی گرکزی,خلیفه نظرلی محجوبی,خلیفه تقان کوچک نژاد از دیگر اساتید استاد بودند.
استاد در بیست سالگی بین مردم به عنوان باخشی شناخته شدند و در سن بیست و پنج سالگی به رادیو گرگان دعوت شدند که با اجرای چند آهنگ به شهرت زیادی رسیدند و خیلی زیاد از آهنگ های استاد استقبال شد.
استاد تحصیلات دینی هم داشتند و از ده سالگی در محضر استاد عبدالواهاب آخوند روستای کورلر مشغول تحصیل شدند و با صوت بسیار دلنشین قرآن تلاوت میکردند و همیشه توصیه به قرآن خواندن و کتاب خواندن میکردند .
استاد برای اجرا به مراسم و جشنواره‌های مختلف در سطح کشور دعوت میشدند و معتقد بودند که باغشی گری امری رسوای عالم نیست و در حرفه باغشی گری با مسایل نظیر اندرز های دینی,اجتماعی,عشق,عاطفی,مرگ و زندگی فراوان صحبت میشود که پیام عمیق انسانی و معنوی دارد.
حالت سعادتی,بایری پاشایی,محمودقوجقی,قادیر شیخ,قلی باخشی,محمد باغشی یکه قوز,ناصرسلطان پور...از شاگردان استاد بودند که برای حفظ این میراث به نسل های بعدی آنان را آموزش دادند.
استاد معتقد بودند دوتار همانند استخوان نازک ماهی است که ظاهرا دوازده ,سیزده پرده دارد ولی به بحرش وارد شوی به هزاران رمز و راز آن میرسی.
استاد خلیفه بزرگ باخوشی یکی از اصلی ترین بنیان گذاران جامعه یاوری (خیرین مدرسه ساز,مسجد ساز,راه ساز,کتابخانه ساز و....)بودند که تا روزهای آخر زندگی استاد کارهای بزرگی در این راه انجام دادند و هم اکنون فرزندان برومند استاد ادامه دهنده ی راه ایشان هستند .
استاد همیشه هر عروسی دعوت میکردند میرفتند و هیچ وقت بین غنی و فقیر تفاوت نمی‌گذاشتند و محبوبیت زیادی بین خلق و مردمشان داشتند.
استاد باور داشتند میراث ,دوتار و مدنیت در قلب مردم ترکمن است و باعث زنده نگه داشتن زبان مادریمان میشود. آهنگ های استاد بین مردم ترکمن همچون ستاره ای می‌درخشند که با گذشت سالیان زیاد هنوز بین نسل های مختلف محبوب است.
نام ,آواز,اعتبار,دوتار,آهنگ ,میراث,هنر ,مدنیت و راه خلیفه همیشه زنده است و فرزندان برومند استاد ادامه دهنده ی این میراث بی پایان هستند .
یاتان یری یاختی بولسین
برای شادی روح خلیفه سوریه حمد و توحید بخوانیم و نثار روحشان کنیم
ناصر اونق غراوی
