ترکمن سسی - اراز محمد سارلی از اعضای ستادی مراسم های نکوداشت مختومقلی فراغی در گلستان در دهه هفتاد در یادداشتی از انجمن های فرهنگی ادبی ترکمن های ایران خواست امسال را ۲۹۹مین سال تولد مختومقلی اعلام نموده در بنرها و اعلامیه ها این سال مورد استفاده قرار گیرد.
سارلی در این یادداشت که با عنوان " ضرورت یکسان سازی در تولد ۲۹۹مین سال تولد مختومقلی! " دیروز 22 فروردین 1402 در گروه تلگرامی فراغی منتشر شد ، نوشت:
در آستانه ی برگزاری مراسم های مختومقلی در بین ترکمن های ایران، همچنان با معضل و چالش اختلاف عدد سال تولد شاعر بزرگ ترکمن مختومقلی فراغی مواجه هستیم.
تا پیش از سال۲۰۱۲م در ترکمنستان تاریخ مبنایی برای سال تولد وجود داشت و ما هم پس از استان شدن گلستان بر اساس آن هفته مختومقلی را اعلام و مراسمات متعددی منعقد نمودیم
اما در این سال از طرف اندیشمندان ترکمنستان تصمیمات جدیدی گرفته شد و سن مختومقلی نه سال بیشتر از قبل اعلام شد. اساس این تغییر که از طرف دولت هم مصوب شد، عمدتا" مشتمل بر تحلیل های آناقربان عاشیروف رئیس سابق انستیتوی نسخ خطی ترکمنستان استوار بود که طی کتابی در عشق آباد منتشر گردید.
بنده با ایشان در کنفرانس جهانی مختومقلی در قازان تاتارستان در سال ۲۰۱۴م بحث های مفصلی در این خصوص داشتم. استدلال های ایشان بیراهه نبود و کتابش را که خواندم، از متن اشعار مختومقلی، اشاراتی دارد بر اینکه خود مختومقلی سنین بالاتر را تجربه نموده است.
لذا بر اساس این رویکرد جدید، سال دیگر(۲۰۲۴م) ترکمنستان سیصدمین سال تولد مختومقلی را در سطح جهانی و با حمایت یونسکو و کشورهای ترکسوی برگزار می نماید و سیصدمین سال تولد وی در سطح جهانی مهر تایید می خورد و این در حالی است که اگر ما ترکمنان ایران به این رویه ادامه دهیم، همچنان درسال ۲۹۱مین خواهیم ماند.
سوال اساسی اینجاست که ما ترکمن های ایران مبنای تولد قبلی را از کجا آورده بودیم؟ طبعا به تبعیت از رسم مالوف ترکمنستان چنین کرده ایم. آن زمان هم به استناد تحقیقات و اعلام رسمی ترکمنستان معتقد به آن سنه و سال بودیم. چرا که هیچوقت تحقیق مستقلی در ایران در باره سال تولد مختومقلی که اثبات کننده ان سنه باشد، نداریم و هیچ عالمی چنین ادعایی را ندارد.
در این حال، هرگونه تعصب و اصرار بر مبنای قدیم، فاقد وجاهت علمی و عرفی می باشد.
حال که دلایل و قرائنی از نصوص اشعار خود شاعر وجود دارد که نه سال بیشتر عمر کرده، ادامه اعلام سنه ی قبلی در ترکمن صحرا معقول به نظر نمی رسد.
با عنایت به این نکته که هیچ سند مکتوبی از سال وفات وی وجود ندارد، لذا شایسته است مبنای جدید را پدیرفته، همزمان یک سال واحد را بپذیریم تا از اختلاف بین دو کشور بر سر سال تولد مختومقلی فراغی این شاعر بزرگ ترکمن -که همواره ما را به وحدت دعوت نموده است- هم در سطح مردم دو کشور و در سطوح سیاسی و دیپلماتیک ایران و ترکمنستان پرهیز نماییم.
لذا از انجمن های فرهنگی ادبی ترکمن های ایران صمیمانه استدعا دارم با عنایت به توضیحات فوق الذکر، امسال را 《۲۹۹مین سال تولد مختومقلی》 اعلام نموده در بنرها و اعلامیه ها این سال مورد استفاده قرار گیرد.
دیدگاه‌ها